Collection:arbeidsliv godkjent av termgr

From TermWiki
Jump to: navigation, search
  • This collection has not been sanctioned yet
  • There are 532 articles in this collection



Source Davvisámegiella Norsk bokmål
Servodatdieđa:Akademikernes Fellesorganisasjon


Definition: bellodatpolitihkalaččat neutrála fidnoorganisašuvnnaid ovttastupmi olbmuid várás geain lea alit oahppu ja barget almmolaš dahje priváhta doaimmain
Explanation: Sámegielnamma lea jorgaleaddji evttohus, iige virggálaččat dohkkehuvvon namma. Organisašuvdna lea heaittihuvvon 2001.

  • AF (ABBR)
    Sanctioned: false


Definition: partipolitisk nøytral sammenslutning av yrkesorganisasjoner for personer med høyere utdanning i offentlig eller privat virksomhet

Servodatdieđa:Arbeidsdirektoratet


Definition: direktorat under Arbeids- og administrasjonsdepartementet med ansvar for sysselsettingsspørsmål

Servodatdieđa:Arbeidsretten


Definition: duopmostuollu mii meannuda bargoriidduid bargonággolága ja virgenággolága mielde


Definition: domstol som behandler arbeidskonflikter etter arbeidstvistloven og tjenestetvistloven

Servodatdieđa:Direktoratet for arbeidstilsynet


Definition: direktorat som blant annet har ansvaret for at arbeidsmiljøloven blir fulgt på de enkelte arbeidsplassene, og som gir råd om hvordan eventuelle problemer skal løses
Explanation: Arbeidstilsynet har tolv distriktskontorer og representanter i hver kommune.

Servodatdieđa:Faglige samorganisasjon


Definition: báikkálaš fágaservviid (ossodagaid) ovttastupmi, mat gullet Norgga Riikkaorganisašuvnna iešguđet fágalihtuide


Definition: lokal sammenslutning av fagforeninger (avdelinger) tilsluttet ulike fagforbund i Landsorganisasjonen i Norge

Servodatdieđa:Introduksjonsprogram for fremmedspråklige


Definition: prográmma barggus oččodit vierisgielagiid sajaiduvvat norgga servodateallimii

  • IFF Sanctioned: false


Definition: program i arbeidet med å få fremmedspråklige til å finne seg til rette i norske samfunnsvilkår

Servodatdieđa:Kommunal Landspensjonskasse


Definition: ásahus mii hálddaša gieldabargiid virgepenšuvdnaortnega; vrd. Stáhta ealáhatkássa
Explanation: Penšuvdnakássa máksá boarrásiidruđa, bargonávccahisvuođaruđa ja maŋisbáhcciidpenšuvnna. Sámegielnamma lea jorgalanevttohus iige virggálaččat dohkkehuvvon namma.


Definition: institusjon som administrerer tjenestepensjonsordningen for personer som er kommunalt ansatt; jf. Statens Pensjonskasse
Explanation: Pensjonskassen yter alderspensjon, uførepensjon og etterlattepensjon.

Servodatdieđa:Kommunal- og arbeidsdepartementet

  • KAD Sanctioned: false
Servodatdieđa:Kommunalansattes Fellesorganisasjon

  • KFO Sanctioned: false


Definition: partipolitisk nøytralt fagforbund for kommuneansatte, tilsluttet Yrkesorganisasjonenes Sentralforbund; jf. Norsk Kommuneforbund

Servodatdieđa:Kommunenes Sentralforbund

  • KS Sanctioned: false


Definition: organisasjon som er en sammenslutning av norske kommuner og fylkeskommuner
Explanation: Sammenslutningen ivaretar kommunenes interesser overfor staten og fungerer som arbeidsgiverorganisasjon for kommunalt og fylkeskommunalt ansatte. Tidligere Norske Kommuners Sentralforbund.

Servodatdieđa:LO-kongress


Definition: Norgga Riikkaorganisašuvnna (Landsorganisasjonen i Norge) bajimus stivrenorgána
Explanation: Sámegielnamma lea jorgalanevttohus iige virggálaččat dohkkehuvvon namma.


Definition: øverste styringsorgan for Landsorganisasjonen i Norge

Servodatdieđa:Landsorganisasjonen i Norge


Definition: bálkábargiid stuorámus beroštupmeorganisašuvdna mas leat politihkalaš čanastagat bargiidlihkadussii; vrd. Akademikernes Fellesforbund (Akademihkkariid Ovttastupmi) ja Fidnoorganisašuvnnaid Guovddášlihttu (Yrkesorganisasjonenes Sentralforbund, YS)
Explanation: Sámegielnamma lea jorgalanevttohus, iige virggálaččat dohkkehuvvon namma.

  • LO Sanctioned: false


Definition: lønnstakernes største interesseorganisasjon med politisk tilknytning til arbeiderbevegelsen; jf. Akademikernes Fellesorganisasjon og Yrkesorganisasjonenes Sentralforbund

Servodatdieđa:Norsk Kommuneforbund


Definition: fágalihttu suohkanbargiid várás, čadnon Riikkaorganisašuvdnii (LO); vrd. KFO, Kommunalansattes Fellesorganisasjon (Gielddabargiid searveorganisašuvdna, jorgalanevttohus, ii ge virggálaččat dohkkehuvvon)
Explanation: Sámegielnamma lea jorgalanevttohus iige virggálaččat dohkkehuvvon namma. Organisašuvdna lea heaittihuvvon.

  • NKF Sanctioned: false


Definition: fagforbund for kommuneansatte, tilknyttet til Landsorganisasjonen; jf. Kommunalansattes Fellesorganisasjon

Servodatdieđa:Norsk Lysingsblad


Definition: statlig publikasjon som inneholder offentlige kunngjøringer og utlysinger
Explanation: Tinglysinger, konkurser, ledige stillinger i det offentlige o.a. er ting som blir offentliggjort i Norsk Lysingsblad.

Servodatdieđa:Næringslivets Hovedorganisasjon


Definition: priváhta suorggi bargoaddiid váldoovttastupmi, mii lea earret eará šiehtadallanbealli tariffašiehtadallamiin
Explanation: Norsk Arbeidsgiverforening (NAF) (sg. Norgga bargoaddiidsearvi; jorgaluvvon, iige virggálaš) lea maid mannan NHO lahttun. NHO sámegielnamma lea jorgalanevttohus iige virggálaččat dohkkehuvvon namma.

  • NHO Sanctioned: false


Definition: sentralorganisasjon for arbeidsgiverne på privatsektoren, som blant annet er avtalepart ved tarifforhandlingene
Explanation: Norsk Arbeidsgiverforening (NAF) er gått inn i NHO.

Servodatdieđa:Statens Pensjonskasse


Definition: ásahus mii hálddaša stáhtabargiid virgeealáhatortnega; vrd. Gielddaid riikapenšuvdnakássa
Explanation: Ealáhatkássa máksá boarrásiidruđa, bargonávccahisvuođaruđa ja maŋisbáhcciidpenšuvnna. Sámegielnamma lea jorgaleaddji evttohus, iige leat virggálaččat dohkkehuvvon.


Definition: institusjon som administrerer tjenestepensjonsordningen for personer som arbeider i staten; jf. Kommunal Landspensjonskasse
Explanation: Pensjonskassen yter alderspensjon, uførepensjon og etterlattepensjon.

Servodatdieđa:Statens personaldirektorat


Definition: direktorat under Arbeids- og administrasjonsdepartementet
Explanation: Nedlagt i 1991; funksjonen overført til Arbeids- og administrasjonsdepartementet.

Servodatdieđa:Statsansattes Landsforening


Definition: bellodatpolitihkalaččat neutrála ovttastupmi stáhtabargiide mii leat lahttun Fidnoorganisašuvnnaid Guovddášlihtus (Yrkesorganisasjonenes Sentralforbund)
Explanation: Sámegielnamat leat jorgaleaddji evttohusat, eai ge leat virggálaččat dohkkehuvvon organisašuvnnain.

  • SL Sanctioned: false


Definition: partipolitisk nøytral sammenslutning av arbeidstakere i staten som er tilsluttet Yrkesorganisasjonenes Sentralforbund

Servodatdieđa:Yrkesorganisasjonenes Sentralforbund


Definition: riikaviidosaš fágaorganisašuvnnaid ovttastupmi mii lea bellodatpolitihkalaččat neutrála ja sorjakeahttái
Explanation: YS:s leat ossodagat stáhta-, suohkan-, ja priváhta bargiide. Sámegielnamma lea jorgaleaddji evttohus, iige leat virggálaččat dohkkehuvvon.

  • YS (ABBR)
    Sanctioned: true


Definition: partipolitisk nøytral og uavhengig sammenslutning av landsomfattende fagorganisasjoner
Explanation: YS har seksjoner for stats-, kommune- og privatansatte.

Servodatdieđa:administrere


Definition: lede arbeidet i en organisasjon, en bedrift e.l.

Servodatdieđa:administrerende direktør


Definition: daglig leder av et større selskap eller av visse større organisasjoner; jf. direktør

Servodatdieđa:aetat

  • aetat (N)
    Status: recommended
    Sanctioned: false


Definition: statlig kontor i hver kommune som arbeider med arbeidsformidling

Servodatdieđa:agronom


Definition: olmmoš gii lea čađahan agronomakurssa lassin jagi guhkkosaš vuođđokursii eanandoalus; vrd. agroteknihkár


Definition: person med fullført agronomkurs i tillegg til ettårig grunnkurs i landbruk; jf. agrotekniker

Servodatdieđa:agrotekniker


Definition: olmmoš gii lea čađahan agroteknihkárkurssa agronomakurssa lassin; vrd. agronoma


Definition: person med fullført agroteknikerkurs i tillegg til agronomkurs; jf. agronom

Servodatdieđa:akkord


Definition: šiehtadus bargat dihto barggu dihto bálkái dahje haddái


Definition: avtale om utførelse av et bestemt arbeid for en bestemt betaling

Servodatdieđa:akkordarbeid


Definition: bargu maid bargá merrojuvvon bálkái, beroškeahttá das man guhká ádjána bargguin


Definition: arbeid som gjøres mot betaling av et avtalt beløp, uten hensyn til hvor mye tid som går med

Servodatdieđa:akkordavsavnvederlag


Definition: buhtadus masson agoartta ovddas


Definition: vederlag for tapt akkord

Servodatdieđa:akkordlønn


Definition: bálká mii mákso dan mielde man ollu barggu lea doaimmahan, ii ge áiggi mielde


Definition: lønn som retter seg etter mengden av utført arbeid, ikke etter medgått tid

Servodatdieđa:ambassadør


Definition: alimus árvosaš diplomáhtalaš sáttaolmmoš; vrd. diplomáhtta
Explanation: Ambassádevra adno leat iežas stáhtaoaivámučča persovnnalaš áirrasin.


Definition: diplomatisk utsending av høyeste rang; jf. diplomat
Explanation: En ambassadør regnes som personlig representant for sin egen statssjef.

Servodatdieđa:anbefaling


Definition: positiiva cealkámuš, čálalaš dahje njálmmálaš, goalmmátolbmos gii sáhttá buorrindohkkehit su; vrd. čujuhus, heaitinateasta


Definition: positiv uttalelse, skriftlig eller muntlig, fra en tredjemann som kan gå god for en person; jf. referanse, sluttattest

Servodatdieđa:anbud


Definition: čálalaš fálaldat doaimmahit muhtin barggu dahje buktit gálvvuid dihto haddái

  • anbud (N)
    Sanctioned: false


Definition: skriftlig tilbud om å utføre et arbeid eller levere en vare mot en viss betaling

Servodatdieđa:anlegg


Definition: juoga mii lea huksejuvvomin, erenoamážit stuorát prošeavttat nu go geainnut, ruovdemáđijat, álša- dahje industriijarusttegat


Definition: noe som er under bygging, særlig større prosjekt som veger, jernbaner, kraft- eller industrianlegg

Servodatdieđa:anlegg 1


Definition: visttit ja birastahtti gilvvagárddit ja dahkuvuovddit mat gullet oktii


Definition: samlet hele av bygninger og omliggende hager eller parker

Servodatdieđa:anleggsarbeider


Definition: olmmoš gii bargá luoddabargguid dahje sullásaččaid


Definition: person som arbeider på et veganlegg e.l.

Servodatdieđa:anleggsgartner


Definition: olmmoš gii pláne ja bargá gilvvagárddiin ja šaddorusttegiin
Explanation: Jus áigu šaddat gilvvagárdemeaštirin, ferte lassin gilvinohppui váldit jagi guhkkosaš sierraoahpu.


Definition: person som planlegger og arbeider med hage- og grøntanlegg
Explanation: For å bli anleggsgartner må en i tillegg til gartnerutdanning ha ett års spesialutdanning.

Servodatdieđa:ansatt


Definition: gii lea šiehttan bargoaddiin bargat sutnje; vrd. fástabargi, gaskaboddasaš virgádeapmi


Definition: som etter avtale med arbeidsgiver har sitt arbeid hos denne; jf. fast ansatt, midlertidig ansettelse

Servodatdieđa:ansatt på prøve


Definition: gii lea biddjon virgái dihto geahččalanáiggiin vai bargi ja bargoaddi beassaba gávnnahit doaibmá go bargogaskavuohta
Explanation: Geahččalanáigi ii oaččo guhkit go guhtta mánu. Eretcealkináigi dán áigodagas lea oaneheabbo, muhto ferte gal leat áššálaš ágga lihccut.


Definition: som er ansatt med en viss prøvetid for at arbeidstaker og arbeidsgiver skal finne ut om arbeidsforholdet fungerer
Explanation: Prøvetiden skal ikke være lenger enn seks måneder. Oppsigelsestiden i denne perioden er kortere, men det må foreligge en saklig begrunnelse for en eventuell oppsigelse.

Servodatdieđa:ansette


Definition: šiehtadit bargiin maŋŋel go vuos leat digáštallan ja šiehtadan bálká- ja bargoeavttuid suinna
Explanation: Bargobiraslágas leat virgádeami njuolggadusat.

  • ansette (V)
    Status: recommended
    Sanctioned: false


Definition: inngå avtale med en arbeidstaker etter først å ha drøftet og avtalt lønns- og arbeidsvilkår med vedkommende
Explanation: Arbeidsmiljøloven inneholder retningslinjer for ansettelse.

Servodatdieđa:ansettelse


Definition: dat go bidjá virgái

  • ansettelse (N)
    Status: recommended
    Sanctioned: false


Definition: det å ansette

Servodatdieđa:ansettelseskontrakt


Definition: áššegirji mii čállo virgádeami oktavuođas, ja sisttisdoallá bálká- ja bargoeavttuid šiehtadusaid


Definition: dokument som blir skrevet ved ansettelse, som inneholder avtaler om lønns- og arbeidsvilkår

Servodatdieđa:ansettelsesstopp


Definition: gielddus virgádit ođđa olbmuid guoros virggiide


Definition: forbud mot å ansette nye personer i ledige stillinger

Servodatdieđa:ansettelsesvilkår


Definition: eavttut maid bargogaskavuođa bealit bidjet
Explanation: Virgádaneavttuid čállet dábálaččat virgádanšiehtadussii.


Definition: betingelser som blir satt mellom partene i et arbeidsforhold
Explanation: Ansettelsesvilkårene blir vanligvis skrevet ned i ansettelseskontrakten.

Servodatdieđa:ansiennitet


Definition: áigi maid lea bargan muhtin doaimmas
Explanation: virgeahki árvvoštallo dábálaččat bálkágažaldagain, go virgádit, luopmudit dahje celket eret olbmuid go šaddet unnidit doaimmaid.


Definition: tjenestetid innenfor en virksomhet
Explanation: Ansienniteten vurderes som regel i lønnsspørsmål, ved ansettelse, permittering eller oppsigelse ved driftsinnskrenkning.

Servodatdieđa:ansiennitetstillegg


Definition: lassibálká virgeági dihte; vrd. persovnnalaš lasáhus
Explanation: Lasáhusa sturrodat čuovvu dihto skálá man mielde čoaggá virgeagi.


Definition: tillegg i lønn på grunn av ansiennitet; jf. personlig tillegg
Explanation: Størrelsen på tillegget følger en viss skala for opptjent ansiennitet.

Servodatdieđa:arbeidsavtale


Definition: bálkká ja bargoeavttuid šiehtadus, maid bargi ja bargoaddi leat soahpan


Definition: overenskomst mellom arbeidstaker og arbeidsgiver om lønns- og arbeidsvilkår

Servodatdieđa:arbeidsdag


Definition: beaivi go dábálaččat galgá bargat; vrd. kaleanddarbeaivi
Explanation: Lávvordagat ja sotnabeaivvit dábálaččat eai leat bargobeaivvit.

  • arbeidsdag (N)
    Status: recommended
    Sanctioned: false


Definition: dag da en normalt skal arbeide; jf. kalenderdag
Explanation: Lørdager og søndager er normalt ikke arbeidsdager.

Servodatdieđa:arbeidsformann


Definition: bargi gii bargoaddi ovddas jođiha, juogada ja dárkkista bargguid maid su vuollásaččat barget


Definition: arbeidstaker som arbeider på arbeidsgiverens vegne med å lede, fordele og kontrollere arbeid som blir gjort av personer som arbeider under han

Servodatdieđa:arbeidsformidler


Definition: olmmoš gean fidnun lea gaskkustit bargguid


Definition: person som har som yrke å drive arbeidsformidling

Servodatdieđa:arbeidsfør


Definition: son gii fysalaččat ja psyhkalaččat nákce bargat dahje ohcat barggu almmus bargomárkanis

  • arbeidsfør (A)
    Status: recommended
    Sanctioned: false


Definition: som er fysisk og psykisk i stand til å arbeide eller søke arbeid på det åpne arbeidsmarkedet

Servodatdieđa:arbeidsgiveransvar


Definition: bargoaddi ovddasvástádus vahágiidda maid bargit daguhit bargoáiggis


Definition: arbeidsgivers ansvar for skader som arbeidstakere forårsaker i arbeidstiden

... further results